Bang voor de tandarts? Je bent niet de enige!

Bang zijn voor de tandarts is iets wat nog steeds vaak voorkomt. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst een kwart van de Nederlanders angstig is voor een tandartsbezoek. Vooral vrouwen ervaren vaker angst dan mannen. Voor een deel van deze mensen is de angst zo groot dat ze de tandarts helemaal vermijden. Ongeveer 800.000 Nederlanders durven hierdoor niet meer naar de tandarts te gaan. Dit kan op de lange termijn ernstige gevolgen hebben voor de mondgezondheid, zoals tandbederf, ontstoken tandvlees of zelfs verlies van tanden en kiezen.

Waarom zijn mensen bang voor de tandarts?

Angst voor de tandarts kan verschillende oorzaken hebben:

  • Een traumatische ervaring in de jeugd – een vervelende ervaring bij de (school)tandarts kan diepe indruk achterlaten en op latere leeftijd voor angst zorgen.
  • Invloed van de omgeving – als ouders of bekenden negatieve verhalen over de tandarts vertellen, kan dit angst in de hand werken.
  • Angst voor pijn, naalden of de boor – sommige mensen vrezen de pijn van een behandeling of zijn bang voor injecties en het geluid van de tandartsboor.
  • Gebrek aan controle – in de tandartsstoel liggen en niet kunnen zien wat er gebeurt, kan voor sommige mensen beangstigend zijn.

De gevolgen van angst voor de mondgezondheid

Angst voor de tandarts kan op meerdere manieren schadelijk zijn voor de mondgezondheid:

  1. Uitstelgedrag en grotere problemen
    Door niet of te weinig naar de tandarts te gaan, worden problemen zoals gaatjes, ontstekingen en tandvleesproblemen vaak pas laat ontdekt. Hoe langer iemand wacht met een bezoek, hoe groter de kans dat er ingrijpende behandelingen nodig zijn, zoals wortelkanaalbehandelingen of zelfs het trekken van een tand of kies (extracties).
  2. Stress en mondgezondheid
    Angst voor de tandarts kan stress veroorzaken, en stress heeft directe gevolgen voor de mondgezondheid. Stress beïnvloedt het lichaam op verschillende manieren, waaronder:
    • Verminderde speekselproductie – Speeksel speelt een belangrijke rol bij het neutraliseren van bacteriën en zuren in de mond. Een droge mond vergroot de kans op tandbederf en tandvleesontstekingen.
    • Tandenknarsen – Angst en stress kunnen leiden tot tandenknarsen of kaakklemmen, wat schade aan het gebit kan veroorzaken.
    • Slechtere mondverzorging – Angstige mensen kunnen geneigd zijn hun mondverzorging te verwaarlozen, bijvoorbeeld door minder vaak te poetsen of flossen.
    • Verhoogde cortisolproductie en parodontitis – Langdurige stress zorgt voor een verhoogde aanmaak van het stresshormoon cortisol. Een hoog cortisolniveau kan het immuunsysteem verzwakken en ontstekingen bevorderen, waaronder parodontitis (ernstige tandvleesontsteking). Parodontitis kan leiden tot terugtrekkend tandvlees, botverlies en uiteindelijk verlies van tanden en kiezen. Bovendien kan een chronisch verhoogd cortisolniveau de wondgenezing in de mond vertragen, wat het risico op complicaties na tandheelkundige ingrepen vergroot.
    • Effect op het oraal microbioom – Stress kan ook de samenstelling van het oraal microbioom (mondbacteriën) verstoren, wat de balans tussen goede en schadelijke bacteriën in de mond beïnvloedt. Een verstoord microbioom kan de groei van schadelijke bacteriën bevorderen die geassocieerd worden met tandvleesontstekingen en parodontitis. Dit kan de ernst van tandvleesproblemen verergeren en het risico op verdere mondgezondheidsproblemen vergroten.

Hoe kun je tandartsangst overwinnen?

Het goede nieuws is dat tandartsangst goed te behandelen is. Hier zijn enkele tips die kunnen helpen:

  • Kies een begripvolle tandarts – Er zijn speciale angsttandartsen die extra tijd nemen en behandelingen rustig uitleggen.
  • Bespreek je angst – Geef bij de tandarts of mondhygiënist aan dat je angstig bent, zodat hij of zij hier rekening mee kan houden.
  • Neem iemand mee – Een vertrouwd persoon kan helpen je op je gemak te stellen.
  • Ademhalingsoefeningen, ontspanningstechnieken en hypnose – Dit kan helpen om rustiger te worden voor en tijdens de behandeling.
  • Stap voor stap wennen – Begin met een controleafspraak zonder behandeling om te wennen aan de omgeving.

Angst voor de tandarts is begrijpelijk, maar het is belangrijk om te voorkomen dat het je mondgezondheid schaadt. Met de juiste aanpak en begeleiding kun je die angst stap voor stap overwinnen en toch goed voor je gebit blijven zorgen!

Ook interessant

Bronnen:

  • Silveira ER, Cademartori MG, Schuch HS, Armfield JA, Demarco FF. Estimated prevalence of dental fear in adults: A systematic review and meta-analysis. J Dent. 2021 May;108:103632. doi: 10.1016/j.jdent.2021.103632. Epub 2021 Mar 9. PMID: 33711405.
  • Ball J, Darby I. Mental health and periodontal and peri-implant diseases. Periodontol 2000. 2022 Oct;90(1):106-124. doi: 10.1111/prd.12452. Epub 2022 Aug 1. PMID: 35913583; PMCID: PMC9804456.

    1 Reactie

    Geef een reactie