16 feb Het gevaar van te veel zink

Zink is een heel belangrijk mineraal, omdat het voor groei en overleving nodig is. Ook bij de gezondheid van het tandvlees speelt zink een belangrijke rol. De hoeveelheid zink in het lichaam is echter heel laag. Wat als nadeel heeft dat een mild tekort al een negatieve invloed op je kan hebben. Echter, er zijn ook risico’s verbonden aan een hoge zinkinname vanuit supplementen.

Waarom zink belangrijk is

Zink is een essentieel mineraal dat in al je lichaamscellen zit en betrokken is bij meer dan 100 chemische reacties in het lichaam. Het het is onder andere nodig voor groei, DNA-synthese en smaakperceptie. Daarnaast ondersteunt het ook de wondgenezing, werking van het immuunsysteem en het is een belangrijke co-factor voor wel driehonderd enzymen.

Ook voor de mondgezondheid is zink een belangrijk mineraal. Je hebt het nodig om te kunnen ruiken en proeven en het is als bouwstof ook van belang voor de opbouw van eiwitten en dus de slijmvliezen in je mond. Een andere functie van zink is die binnen het immuunsysteem. Een zinkgebrek veroorzaakt nadelige effecten op het immuunsysteem, zoals een verhoogde gevoeligheid voor tandvleesontstekingen. Zink is ook een antioxidant en werkt ontstekingsremmend.

De behoefte aan zink

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor een vrouw is 7 mg en voor een man 9 mg zink per dag. De maximale veilige dosis zink voor volwassen personen is 25 mg per dag. In Amerika is dit trouwens veel hoger. Daar ligt de bovengrens op 40 mg per dag. Voor de meeste mensen is het onwaarschijnlijk dat deze hoeveelheid negatieve bijwerkingen veroorzaakt.

Eiwitrijk voedsel is een rijke natuurlijke bron van zink. Een hoog zinkgehalte vind je dan ook  met name in dierlijke producten. Goede bronnen zijn schaal- en schelpdieren, met name oesters, maar ook vlees bevat veel zink. Terwijl dat plantaardige voedingsmiddelen relatief weinig zink bevatten. De hoeveelheid zink in groenten is afhankelijk van de grond waar ze in groeiden.

De behoefte aan zink is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder bij een verminderde immuun-fitheid, wondgenezing, aften, mucositis bij radiotherapie en virusinfecties. Daarnaast wordt de opname van zink beïnvloed door de gezondheid van de darmen en aanwezigheid van zogenaamde antinutriënten en oxalaten in de voeding. Deze laatste twee zorgen binden aan zink, waardoor ze het lichaam weer verlaten.

Gevolgen van een zink overdosis

Vanwege het belang van voldoende zink, wordt zinksuppletie regelmatig geadviseerd bij weefselherstel en virusinfecties. Echter, kleven er aan een langdurig zinkgebruik of suppletie van hoge dosis zink ook risico’s. Hieronder vind je 5 mogelijke bijwerkingen van een zinkoverdosis

1. Misselijkheid en braken zijn symptomen van een zinkvergiftiging. Een studie uit 2012 liet zien dat zinksuppletie de duur van verkoudheid verkort, maar dat bijwerkingen vaak voorkwamen.
2. Maagpijn en diarree. Als er schadelijke hoeveelheden zink worden ingenomen kunnen darmirritatie en bloedingen optreden.
3. Smaakverandering. Zink is belangrijk voor je smaakzin. Een zinktekort kan zelfs leiden tot hypogeusie, een stoornis in je smaakvermogen. Echter, kunnen zinksupplementen, vooral zuigtabletten en siropen, een vieze smaak in je mond veroorzaken.
4. Verminderde immuunrespons. Zink speelt een belangrijke rol bij de werking van je immuunsysteem. Je hebt al kunnen lezen dat een tekort aan zink de functie ervan kan beïnvloeden. Te veel zink kan echter een normale immuunreactie onderdrukken. Dit betekent dat te veel zink het vermogen van je lichaam om infecties te bestrijden kan verminderen.
5. Tekort aan het mineraal koper. Langdurige zinksuppletie of een dosis boven de vastgestelde grens kunnen ervoor zorgen dat de absorptie van koper in het lichaam verstoord wordt. Dit kan na verloop van tijd een kopertekort veroorzaken. Koper is een essentieel mineraal dat helpt bij de opname en het metabolisme van ijzer, waardoor het noodzakelijk is voor de vorming van rode bloedcellen. Het speelt ook een rol bij de vorming van witte bloedcellen.

Conclusie

Een zinktekort komt veel vaker voor dan een overdosis. Een zinktekort veroorzaakt groeivertraging, immuun disfuncties en ook cognitieve stoornissen. Zorg daarom voor voldoende zink in je voeding. Mocht het nodig zijn om dit mineraal met een supplement aan te vullen, let er dan op dat je een zinksupplement niet te lang slikt of raadpleeg eerst een arts, therapeut of diëtist.

Interessant

• Zink voor gezonde slijmvliezen en een gezonde mond
• 7 tips om aften in de mond te voorkomen
• Ben jij immuunfit?
• Een goede gezondheid start in de mond!
• Eet je mond gezond

Bronnen

• Gooding AJ, Packer CD, Pensiero AL. Zinc Deficiency-induced Hypogeusia in a Patient with Refractory Iron-deficiency Anemia: A Case Report. Cureus. 2019 Dec 12;11(12):e6365
• Plum LM, Rink L, Haase H. The essential toxin: impact of zinc on human health. Int J Environ Res Public Health. 2010 Apr;7(4):1342-65
• Prasad AS. Zinc in human health: effect of zinc on immune cells. Mol Med. 2008 May-Jun;14(5-6):353-7
• Science M, Johnstone J, Roth DE, Guyatt G, Loeb M. Zinc for the treatment of the common cold: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. CMAJ. 2012 Jul 10;184(10):E551-61
• Wessels I, Maywald M, Rink L. Zinc as a Gatekeeper of Immune Function. Nutrients. 2017 Nov 25;9(12):1286
• https://www.natuurdietisten.nl/vaker-zink-tekort-dan-gedacht-2/