Hoe adviseer je vitamines, mineralen en supplementen in de mondzorgpraktijk?

Als mondhygiënist sta je aan de frontlinie van preventieve zorg. We weten allemaal hoe belangrijk voeding is voor de algehele gezondheid, en dus ook voor de mondgezondheid. Maar hoe adviseer je nu op een veilige manier supplementen? En wanneer zijn supplementen een verstandige aanvulling?

Wat is de ADH eigenlijk?

De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) en Adequate Inneming (AI) voor vitamines en mineralen worden in Nederland vastgesteld door de Gezondheidsraad. Deze richtlijnen zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat mensen via een gezond en gevarieerd voedingspatroon voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. De voedingspiramide helpt hierbij als praktisch hulpmiddel. Voor de inname van voedingsstoffen geldt: hoe gevarieerder en minder bewerkt, hoe beter.

Toch blijkt in de praktijk dat zelfs wie gezond eet, niet altijd voldoende binnenkrijgt van alle essentiële micronutriënten. Dat kan een reden zijn om supplementen te adviseren.

Supplementen als aanvulling, niet als vervanging

Supplementen zijn er in vele vormen: tabletten, capsules, poeders of vloeistoffen. Ze kunnen vitamines, mineralen, vetzuren, enzymen, kruiden, probiotica en andere stoffen bevatten. Belangrijk om te onthouden: supplementen zijn bedoeld als aanvulling op gezonde voeding, niet als vervanging ervan.

Een supplement geniet de voorkeur boven verrijkte voedingsmiddelen. Vergeleken met verrijkte voedingsmiddelen (zoals met vitamines toegevoegde koekjes of ontbijtgranen) hebben supplementen de voorkeur. Supplementen bieden inzicht in hoeveel je precies inneemt.

Wanneer zijn supplementen zinvol?

De behoefte aan bepaalde voedingsstoffen verschilt sterk per persoon en situatie. Denk aan risicogroepen en risicosituaties die de behoefte aan bepaalde voedingsstoffen verhoogd:

  • Zwangere vrouwen: extra foliumzuur is belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van de baby.
  • Ouderen of mensen met weinig zonlicht: vaak is extra vitamine D nodig.
  • Mensen met een donkere huidskleur: ook zij lopen meer risico op een vitamine D-tekort.
  • Medicijngebruikers: statines verminderen co-enzym Q10, maagzuurremmers verlagen opname van magnesium en zink, en diabetesmedicatie beïnvloedt vitamine B12-opname.

Daarnaast kunnen leefstijlkeuzes zoals vegetarisch eten of roken leiden tot verminderde inname of verhoogde behoefte aan bepaalde stoffen zoals ijzer, vitamine B12 of vitamine C.

Preventieve inzet van supplementen

Supplementen kunnen ook preventief ingezet worden om klachten te voorkomen bijvoorbeeld:

  • Vitamine D ter preventie van osteoporose.
  • Cranberry bij terugkerende blaasontstekingen.
  • Probiotica bij antibioticagebruik om diarree te voorkomen.
  • Glucosamine bij beginnende artrose.
  • Antioxidanten zoals vitamine C, E, en zink bij risico op maculadegeneratie.

Hoe kies je een goed supplement?

Als mondhygiënist kun je hier zeker een rol in spelen door signalen op te vangen, vragen te stellen en cliënten te verwijzen of adviseren.

Stel jezelf altijd een aantal vragen bij het kiezen van een supplement:

  1. Wat is het doel? Gaat het om een voedingsaanvulling of een preventieve/therapeutische inzet?
  2. Welke stof is nodig om je doel te bereiken? Vitamines, mineralen, probiotica, kruiden, etc.
  3. In welke dosering en hoelang? Stem dit advies af op basis van beschikbaar bewijs, je eigen kennis en kunde en de wensen van de patient.
    • Stel veiligheid voorop: overschrijd de veilige bovengrens niet, zeker bij langdurig gebruik. Bepaalde stoffen, zoals vitamine B6 en synthetisch foliumzuur, kunnen zich stapelen bij lage doseringen. Laat eventueel bloedwaarden controleren en verwijs bij twijfel naar een gespecialiseerd diëtist of arts, zeker bij medicijngebruik.
    • Let bij de keuze op de voorkeuren en belangrijke aandachtspunten voor specifieke cliënten. Denk aan overgevoeligheden, slikproblemen en eventuele dopingregels waar topsporters zich aan moeten houden.

Tot slot

Supplementen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een gezonde leefstijl – ook als het gaat om mondgezondheid. Denk aan vitamine D, calcium en magnesium voor een sterk kaakbot, of antioxidanten en omega-3 vetzuren die ontstekingsreacties kunnen remmen. Als mondhygiënist kun je bijdragen aan bewustwording en vroegtijdige signalering van mogelijke tekorten.

Geen reactie's

Geef een reactie