10 jan Hoe beinvloedt Parkinson de mondgezondheid?

Wat is Parkinson?

Parkinson is een hersenziekte waar in Nederland ongeveer 50.000 mensen mee te maken hebben. De ziekte staat vooral bekend om symptomen zoals trillingen en vertraagde bewegingen, maar kan ook stijfheid, maskergelaat, balansproblemen, depressie, en verminderd reukvermogen veroorzaken. De ernst en het type klachten verschillen sterk per persoon.

Mondverzorging bij Parkinson

Door de afname van motorische vaardigheden wordt het voor mensen met Parkinson steeds lastiger om hun mond goed te reinigen. Het gebruik van een tandenborstel of hulpmiddelen zoals ragers kan moeilijker worden, wat het risico op gaatjes en tandvleesproblemen vergroot. Zonder de juiste preventieve mondzorg kan dit leiden tot pijn en tandverlies.

Verminderde zelfreiniging en speekselproblemen

Bij Parkinson kan de mondmotoriek verstoord raken, wat de natuurlijke zelfreiniging van de mond vermindert. Hierdoor blijven voedselresten gemakkelijker achter. Bovendien kan de medicatie die Parkinsonpatiënten gebruiken leiden tot een droge mond, wat het risico op gaatjes verhoogt. Speeksel is belangrijk om zuren te neutraliseren, en een verminderde speekselproductie verzwakt deze natuurlijke bescherming. Daarnaast kunnen patiënten door minder frequent slikken en een voorovergebogen houding last hebben van speekselverlies, wat ongemakkelijk kan zijn.

Medicatie en mondgezondheid

Levodopa, een veelgebruikte medicatie bij Parkinson, wordt vaak in combinatie met eiwitarm voedsel ingenomen, zoals vruchtensap of appelmoes. Deze voedingsmiddelen bevatten suiker en kunnen schadelijk zijn voor het gebit, vooral als de mond niet goed wordt gespoeld na inname. Bij gebruik van dispergeerbare tabletten, die maïszetmeel bevatten, is er ook een verhoogd risico op gaatjes als deze lang in de mond blijven.

Voedingsaanpassingen door kauw- en slikproblemen

Bij Parkinson kan de consistentie van voedsel moeten worden aangepast, zoals het pureren van maaltijden. Dit verhoogt het risico op achterblijvende voedselresten tussen de tanden.

Behoud van een goede (mond) gezondheid

Het is belangrijk om voedselmomenten te beperken en minimaal twee uur tussen maaltijden te houden om het gebit te beschermen tegen zuuraanvallen. Voor mensen met Parkinson is dit soms lastig door de noodzaak van frequenter eten, wat extra mondverzorging vereist.

Haalbaar en wenselijk

Voor een goede mondgezondheid moet per patiënt bekeken worden wat haalbaar is. Dit wordt afgestemd op de individuele situatie en prioriteiten. Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om de bezoekfrequentie aan de tandarts of mondhygiënist te verhogen van twee naar vier keer per jaar..

Twee keer per dag twee minuten poetsen en interdentale reiniging is het advies, maar dit kan moeilijk zijn voor mensen met Parkinson. In dat geval kan het poetsen verdeeld worden in kortere sessies waarbij steeds een ander deel van de mond wordt gereinigd.eeft de voorkeur dit af te stemmen in samenspraak met de mondhygiënist en/of tandarts.

Fluoride

Bij een verhoogd risico op cariës kan de tandarts extra fluoride voorschrijven, zoals gels. Ook zijn fluoride mondspoelingen beschikbaar, hoewel deze niet altijd geschikt zijn voor mensen met slikproblemen.Mondspoelmiddelen met fluoride zijn vrij verkrijgbaar, maar kunnen niet altijd ingezet worden bij (ernstige) slikproblemen.

Deze blog is gebaseerd op een blog die ik eerder schreef in samenwerking met dietist Karin Overbeek. Voor meer informatie over Parkinson: parkinsonnet