09 dec Kan je mondgezondheid de ernst van een Covid-19 infectie beïnvloeden?
Als mondhygiënist weet je best het één en ander over het immuunsysteem. Het mondslijmvlies is notabene een onderdeel van dit immuunsysteem. Je bent dus de hele dag bezig met de gezondheid van je patiënten. En laat die gezondheid nu eens hartstikke belangrijk zijn in de strijd tegen virusinfecties.
Een slechte mondgezondheid en Co*ona
Vorig jaar was er nog niet heel veel over bekend, maar ook toen heb ik een artikel geschreven over de relatie tussen een SARS-Cov-2 infectie en de mondgezondheid. Het is logisch dat je sneller bij de tandarts of mondhygiënist belandt als je je tanden niet goed poetst. Maar dat je ook goed voor je gebit moet zorgen om een virusinfectie te voorkomen, dat is misschien minder bekend. Toch werd al in het begin van de pandemie aangeraden om een slechte mondhygiëne als risicofactor voor complicaties te beschouwen.
Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder en is er steeds meer bekend over het virus. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt nu dat je ernstigere symptomen kunt ontwikkelen als je besmet raakt met het coronavirus en een gebrekkige mondgezondheid hebt.
De relatie tussen parodontitis en ziekte
Laten we eens kijken wat een mogelijke link tussen parodontitis en ziekte is. Wat weten we hierover? Parodontitis is een chronische, diepere tandvleesontsteking, waarbij vaak sprake is van een gebrekkige mondgezondheid. Covid-19 patiënten met deze aandoening lopen 3,5 keer meer kans om op de intensive care te belanden. Hun risico op kunstmatige beademing ligt 4,5 keer hoger en de sterfte ligt zelfs negen keer hoger.
De link tussen mondgezondheid en Covid is niet zo merkwaardig als het klinkt. Het is immers al lang bekend dat er een verband bestaat tussen een goede mondhygiëne en andere ziekten: een slechte mondgezondheid kan allerlei aandoeningen verergeren.
Bij parodontitis is het mondweefsel beschadigd, waardoor schadelijke bacteriën in de bloedbaan terechtkomen kunnen komen en elders in het lichaam voor problemen zorgen. Parodontitis zorgt voor een stijging van de ontstekingswaarden, wat na verloop van tijd bijdraagt tot allerlei specifieke en chronische aandoeningen. Deze ontstekingsziekte heeft een relatie met o.a hart- en vaatziekten en reumatische aandoeningen. Ook kan diabetes verergeren doordat het de bloedsuikerspiegel verhoogt.
Een mogelijke link tussen parodontitis en Covid
Gebeurt er nu iets gelijkends bij Covid? Dat zou kunnen. Patiënten met ernstige Covid blijken hogere waarden van de ontstekingsmarker CRP in hun bloed te hebben dan mensen met milde of matige symptomen. Bij sommige ernstig zieke Covid-patiënten doet zich bovendien een zogenaamde cytokinestorm voor. Dit is een overreactie van het immuunsysteem, waarbij niet alleen het virus bestreden wordt, maar ook de eigen lichaamsweefsels schade op kunnen lopen.
Uit onderzoek weten we dat mensen met een slechte mondgezondheid op zich soms al hogere CRP- en cytokinewaarden hebben. Dat doet vermoeden dat parodontitis misschien wel dezelfde overreactie van het immuunsysteem uitlokt als covid (maar wel in mindere mate). Wanneer deze twee ziekten zich nu tegelijk voordoen, circuleren zowel het coronavirus als agressieve mondbacteriën in het bloed. Mogelijk duwen die twee samen de immuunrespons over een bepaalde drempel, waarbij het lichaam zijn eigen weefsels beschadigd, met gevolgen voor het ziekteverloop.
Wat is de exacte wisselwerking?
Op dit moment weten we nog niet zoveel over de exacte wisselwerking tussen mondgezondheid en covid. Misschien verloopt de verergering van het ziekteproces nog via andere mechanismen, dan verhoging van ontstekingsstoffen.
Bacteriële infecties zijn bijvoorbeeld een groot probleem bij covid en andere virale luchtwegaandoeningen. Weefsels die rechtstreeks door het virus zijn getroffen – zoals longen en luchtwegen – worden dan tegelijk met bacteriën geïnfecteerd. Zo’n superinfectie komt vaak voor bij mensen met covid en significant vaker bij mensen met ernstige ziekten. Welke impact deze bacteriële infecties precies hebben is echter niet bekend. Waarschijnlijk verhoogt de combinatie van de twee infecties het risico op een ernstig ziekteverloop en op overlijden. Dit is inmiddels ook in een aantal studies genoteerd.
Een gebrekkige mondhygiëne en daarbij de kans op tandvleesontstekingen verhogen mogelijk het risico op zo’n superinfectie. Bij een slechte mondgezondheid zijn er over het algemeen meer slechte bacteriën in de mond, dan dat wenselijk is. Deze kunnen bij het inademen gemakkelijk in de luchtwegen en de longen belanden, en daar een superinfectie opstarten.
Daarnaast zou het kunnen dat een slechte mondgezondheid het coronavirus ook een handje helpt bij het besmetten van het lichaam. Bij parodontitis is er niet alleen sprake van een verandering van de bacteriële flora, maar bepaalde enzymen van de bacteriën kunnen ook de oppervlaktelaag van mond en luchtwegen wijzigen. Het wordt daardoor makkelijker voor microben, zoals het coronavirus, om zich op die slijmlaag vasthechten en er zich vermenigvuldigen.
Mondgezondheid als risicofactor
Op dit moment weten we dus nog niet exact hoe de mondgezondheid een covid infectie beïnvloedt, de tijd zal dit moeten uitwijzen. Voorlopig zijn er zeker genoeg redenen om aan te nemen dat een gebrekkige mondhygiëne het risico op complicaties bij de virusinfectie verhoogt. Vooral bij mensen die al onderliggende ziektes hebben zoals diabetes, hoge bloeddruk of cardiovasculaire aandoeningen. Een slechte mondgezondheid kan op zich immers deze ziekten al verergeren, terwijl die onderliggende aandoeningen tegelijk een risicofactor voor covid vormen.
Conclusie: Het blijft enorm belangrijk om voor een goede mondhygiëne te zorgen!
Leestips
- Voorkom parodontitis met deze tips
- Eet je mond gezond
- Gezond begint in je mond
- Ben je vatbaarder voor het coronavirus met ontstoken tandvlees?
- Wat je moet weten over vitamine D en Corona
Bronnen
- Catano-Correa JC et al. Bacterial superinfection in adults with COVID-19 hospitalized in two clinics in Medellín-Colombia, 2020. Plos One, July 13, 2021
- Cox MJ et al. Co-infections: potentially lethal and unexplored in COVID-19. The Lancet, Volume 1, issue 1, E11, MAY 01, 2020
- Fei Zhou MD et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The Lancet, volume 395, issue 10229, P1054-1062, MARCH 28, 2020
- Hojyo S et al. How COVID-19 induces cytokine storm with high mortality. Inflamm Regen. 2020; 40: 37.
- Kamal A.H.M. et al. The impact of oral health status on COVID-19 severity, recovery period and C-reactive protein values. British Dental Journal:
- Sampson V. Oral hygiene risk factor. British Dental Journal volume 228, p 569
- Sampson V et al. Could there be a link between oral hygiene and the severity of SARS-CoV-2 infections? British Dental Journal volume 228, pages 971–975 (2020)
- https://www.eoswetenschap.eu/gezondheid/je-mondgezondheid-kan-de-ernst-van-een-infectie-beinvloeden-geldt-dat-ook-voor-covid-19?
- https://theconversation.com/why-having-bad-oral-health-could-raise-the-risk-of-covid-169884
Geen reactie's