20 dec Nooit meer boren met preventie!

Nooit meer boren met preventie. Dat kan, maar dan heeft u wel informatie van uw cliënt nodig…… Preventie, volgens een definitie van Wikipedia, is: Voorkomen dat er problemen ontstaan door van tevoren in te grijpen. De mondzorgverlener heeft als doel het gebit van zijn cliënt zo gezond mogelijk te houden. Er zijn drie peilers die de mondzorgverlener hierbij screent:*

1. De reiniging van het gebit door de cliënt
2. De leefstijl factoren die een risico vormen voor het ontstaan van gebitsproblemen (roken, drugsgebruik, hobbies)
3. Voeding

*Deze peilers zijn aanvullend op peilers waarop het gedrag van de client niet of zeer beperkt van invloed is zoals leeftijd, medicijngebruik en bepaalde aandoeningen of beperkingen.

Peiler 1: dagelijkse mondhygiëne

Vraag bij iedere controle de zelfzorg uit. Maar gebruik alstublieft controle vragen. Vragen als: Poets je iedere dag? En stook je?  kan de cliënt met een simpel ‘ja’ beantwoorden. Het zegt helaas niets over de kwaliteit van het poetsen. Hoe poetst hij precies? En gebruikt deze nog steeds een zachte tandenborstel? Of is hij overgestapt op de harde borstel die in de aanbieding was? Gewoonten en routines kunnen veranderen door ander werk (‘Ik stookte altijd in de auto, daar had ik een pakje liggen. Ik ga nu met de fiets’) of doordat mensen gaan samenwonen (met iemand die minder aandacht aan het gebit besteedt of juist meer). Ook kan je als cliënt wat relaxter worden als je al jaren geen gebitsproblemen hebt gehad. Natuurlijk zal de mondzorgverlener deze veranderingen in de mondhygiëne opmerken aan de hand van de problemen die in de mond ontstaan. Maar is dat niet juist te laat? Is preventie juist niet het voorkomen hiervan?

Peiler 2: Leefstijl-factoren

Ook leefstijl-factoren (en voedingsgewoonten, maar daarover later meer) die de mondgezondheid beïnvloeden, veranderen in de loop van de tijd. Mensen kunnen nieuwe hobbies krijgen en besluiten om marathons te gaan lopen. Mensen kunnen ook in een andere sociale omgeving terecht komen. Vooral bij jongeren kan dit invloed hebben als ze bloot worden gesteld aan drugsgebruik of roken. Vraag jij bij de jaarlijkse controle de leefstijl-factoren na. En heb jij het drugsgebruik van al je klanten in kaart? Of ga jij er vanuit dat 35-plussers geen XTC en coke gebruiken?  

Peiler 3: Voeding

Om een goed preventieplan op te stellen heb je informatie over het voedingsgedrag al nodig bij de eerste afspraak. Maar iedere cliënt een voedingsdagboekje meegeven is te belastend en niet doelmatig (het doornemen hiervan kost te veel tijd). Het preventief uitvragen van de voeding op een gestructureerde manier door middel van een voedingsanamnese (eventueel met crosscheck) gebeurd in de praktijk vaak niet. De voedingsanamnese (in de vorm van een dagboekje) wordt meestal pas afgenomen als er sprake is van (eerste tekenen van) cariës of gebitsslijtage. Om een risico-inschatting te kunnen maken is het belangrijk de voeding van iedere cliënt in kaart te brengen Om snel een goede inschatting van het voedingsgedrag te maken kan je een preventieve voedingsanamnese inzetten Een snelle checklist die in in enkele minuten inzicht geeft in de meest risicovolle voedingsgedragingen.

Met een totaal inzicht in de drie peilers van preventie, hoef je nooit meer te boren 😉